Yürümek, koşmak, çatalı bıçağı kavrayarak yemek yemek, TV kumandasına uzanarak kanalı değiştirmek… Her biri ne kadar sıradan, beceri gerektirmeyen aktiveler, öyle değil mi? Evet, belki çocuğumuz olana kadar bu bize böyle gelebilir! Anne baba olduktan sonra ise çocuğumuzun en basit hareketleri öğrenmek için ne kadar çaba harcadığını gözlemleme fırsatı buluruz. Çocuklarda motor gelişimi hakkında edineceğiniz temel bilgiler, onlara bu çabalarında yardım etmenizi sağlayabilir. Çocukların hareket yeteneği motor becerilerinin gelişimine bağlıdır.
Motor becerileri en temel tanımı ile bedenimizin zihnimizle koordineli bir şekilde çalışmasıdır. Çocuğun motor gelişimi doğduğu andan itibaren başlar ve 0-6 yaş arasında, yani okul öncesi dönemde büyük ölçüde tamamlanır. Çocuğun motor gelişimi, onun bilişsel ve bedensel gelişimi için önemli olduğu kadar, bağımsız hareket etmesi, kendini ayrı bir birey olarak görebilmesi ve özgüven kazanması açısından da etkilidir.
Kaba Motor Becerileri Nelerdir?
Kaba motor becerileri, büyük kas grupları ile yapılan hareketlerdir. Kol, bacak ya da bütün vücut kullanılarak yapılan hareketler kaba motor becerileri arasındadır. Yürümek, emeklemek, koşmak, zıplamak ve hemen hemen tüm spor etkinlikleri bu gruba dahildir. Çocuğun günlük hayatında rahat hareket etmesi, vücut koordinasyonunu sağlaması ve bedensel gelişimi açısından önemlidir.
İnce Motor Becerileri Nelerdir?
İnce motor becerileri, küçük kas grupları kullanılarak yapılan hareketlerdir. Spesifik olarak el ve parmaklardaki kaslar yönetilerek gerçekleştirilen hareketlere verilen isimdir. Yazı yazmak, resim yapmak ve alet kullanarak yapılan her türlü etkinlik ince motor becerilerine dahildir.
Kaba Motor Becerileri Nasıl Geliştirilir?
Doğru aktivitelerle desteklendiğinde çocuklarda motor gelişimi hızlandırılabilir ve üst seviyelere çıkarılabilir. Kaba motor gelişimini destekleyen en önemli iki unsur pratik ve tekrardır. Çocuğunuzun aynı hareketi birçok kez tekrarlayacağı her etkinlik kaba motor gelişimine katkı sağlayacaktır.
İnce Motor Becerileri Nasıl Geliştirilir?
İnce motor becerilerin gelişimi 2 yaşından itibaren hızlanır. Bu yaştan itibaren çocuğun ellerini kullanarak kendi günlük işlerini görmesine izin verilmelidir. Örneğin, çocuğunuz kendi düğmelerini ilikleyebilir, ayakkabılarını bağlayabilir veya kıyafetlerini kendi başına giyip çıkarabilir. İlk başlarda zorlanıyor olsa da kendini geliştirmesi için zaman tanınmalı. Ufak yardımlar tabi ki serbest!
Çocuğun 2 yaşından itibaren kaşık ve çatal kullanarak kendi yemeğini yemeye çalışması da ince motor becerilerini geliştirmesi açısından çok faydalıdır. İlk başlarda mutlaka üzerine dökecek veya etrafın biraz kirlenmesine yol açacaktır fakat bu çocuğunuzun gelişiminden daha önemli değildir. OMO’nun bebeğiniz için geliştirdiği Ultra Sensitive sıvı deterjanın konunun kirlenme kısmını pratik ve güvenli bir şekilde çözeceğinden emin olarak, çocuğunuzun gelişimine odaklanabilirsiniz.
Kaba Motor Gelişimi İle İlgili Etkinlikler
Kaba motor gelişimi destekleyen oyunlar için çocuğun rahatça hareket edebileceği geniş ve engelsiz ortamlar idealdir. Özellikle uygun günlerde açık havada oynama fırsatı kaçırılmamalı. Örneğin;
Baloncuk: Köpükten baloncuk yapıp çocuğunuzun onları patlatmak için koşturacağı bir oyun oynayabilirsiniz. Bunu aranızda bir yarış şeklinde düzenleyebilirsiniz; en çok balonu patlatan kazanır.
Uçurtma: Uçurtma uçurtmak tüm vücut kaslarını çalıştıran ideal bir etkinliktir. Eğer uçurtmanızı hazır almak yerine çocuğunuzla birlikte kendiniz yaparsanız, ince motor becerileri için de katkı sağlamış olursunuz.
Bisiklet: Bisiklete binmek en tipik kaba motor etkinliklerinden biridir. Mevsim koşullarının bisiklet binmeye uygun olmadığı havalar için evde kullanılan çocuk kondisyon bisikletlerinden edinebilir veya kapalı oyun parklarını ziyaret edebilirsiniz.
İnce Motor Gelişimi İle İlgili Etkinlikler
İnce motor gelişimini desteklemek için birçok eğlenceli etkinlik türetilebilir. Üstelik de bu etkinlikler çocuğunuzla beraber evde eğlenceli vakit geçirmenizi de sağlayacaktır. İnce motor becerileri etkinlikleri için bazı örnekler:
Kurabiye Boyama: Gıda boyaları ve fırçalar yardımıyla çocuğunuzun kurabiyeleri boyamasını, resimler ve desenler oluşturmasını sağlayabilirsiniz. Bu etkinlik, çocuğunuzun ince motor becerilerini geliştireceği gibi yaratıcılığını ortaya koyması için de bir fırsattır.
Makarnadan Kolye: Kalem makarna, dirsek makarna veya boncuk makarna gibi ortası delik makarna çeşitleri ve ip kullanarak makarnadan kolye dizme etkinliği yapabilirsiniz. Guaj boya veya suluboya kullanılarak makarnalara renk verilebilir.
Parmak Kukla: Evdeki malzemelerden biri sizin elinize diğeri çocuğunuzun eline uygun boyutta olmak üzere 2 takım parmak kukla yaparak, çocuğunuzla kuklaları hareket ettirerek ve konuşturarak bir oyun oynayabilirsiniz. Eğer çocuğunuz 3 yaşın üzerindeyse parmak kuklaların hazırlanması için birlikte çalışabilirsiniz. Örneğin birlikte düğmelerden göz, kurdelelerden saç yapabilirsiniz. Parmak kuklası nasıl yapılır “Yaratıcı ve Eğlenceli Oyun: Parmak Kukla Nasıl Yapılır?” adlı yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Bu etkinlikler şüphesiz ki sadece birer örnek. Çocuğunuzun motor becerilerini geliştirmek için sizin uyguladığınız yöntemler neler? Deneyimlerinizi aşağıya yorum bırakarak bizimle paylaşabilirsiniz.